Europejski charakter Festiwalu

Festiwal ITSelF od dawna jest miejscem otwartej debaty młodych ludzi o najbardziej istotnych kwestiach dotyczących życia społecznego Unii Europejskiej. Fakt uczestnictwa Akademii Teatralnej w takich organizacjach zrzeszających europejskie uczelnie, jak PLETA i EUTSA oraz aktywny udział w różnego rodzaju europejskich festiwalach teatralnych skutkuje tym, że uczelnia znajduje się w centrum ogólnoeuropejskiej debaty dotyczącej etosu i roli artysty w społeczeństwie, tożsamości kulturowej narodów wewnątrz Unii, kształtowania zarówno ich państwowej odrębności, jak i związkowej jedności, a także strategii związanych z relacjami Unii z innymi narodami i społecznościami.

Pojawiające się w ostatnich edycjach festiwalu prezentacje teatralne wskazują na to, że młodzi twórcy coraz częściej biorą sprawy w swoje ręce i realizują spektakle niemalże samodzielnie i to na tematy, które ich bezpośrednio dotyczą. Przykładami mogą być prezentacje rumuńskie będące refleksją nad zaostrzeniem prawodawstwa w zakresie definicji rodziny, czy też belgijskie – rozważające gotowość starej Europy na konfrontację z dynamiczną falą imigracyjną.

Podejmowane wskutek wielu projektów debaty dotyczą zarówno roli Unii Europejskiej dla poszczególnych państw (np projekt Odyseja realizowany w ramach organizacji PLETA, dzięki któremu wiele ciekawych projektów pojawiło się na Festiwalu ITSelF), jak również odpowiedzialności którą niesie za sobą zjednoczenie. Spotkania studentów i profesorów różnych uczelni – mniej lub bardziej formalne – skutkują tak spektakularnymi aktami pojednania, jak na przykład konfrontacja grup izraelskich i irańskich. Tego rodzaju inicjatywy pozwalają ludziom ze zwaśnionych politycznie obszarów wejść w normalny i serdeczny dialog.

Dialogowi temu wychodzą naprzeciw również organizowane w ramach festiwalu konferencje. Temat planowanej dla najnowszej edycji festiwalu konferencji – „Aktor wyemancypowany” – dotyczyć będzie podmiotowej roli aktora, który nie tylko coraz rzadziej jest biernym wykonawcą woli reżysera na rzecz aktywnego i partnerskiego współuczestnictwa w kreacji spektaklu, lecz również staje się aktywnym graczem w międzynarodowym obiegu kultury. Zawiązujące się niezależne kolektywy twórcze meandrujące między europejskimi festiwalami, spółdzielnie artystyczne ubiegające się o granty, grupy artystów nie związane z konkretnym miejscem, ani krajem, lecz zrzeszające artystów różnych narodowości dowodzą postępującej transgraniczności i poważnych zmian na rynku pracy. Jest to zjawisko ogólnoświatowe i ogólnoeuropejskie, które woła o analizy, określone normy prawne regulujące status zawodowy artystów-freelancerów, a przede wszystkim o wsparcie ich działalności.

 

dr hab. Waldemar Raźniak prof. AT
Prorektor ds. studenckich i międzynarodowych
Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie